bonsaikalender

BONSAIKALENDER:

Een bonsai-jaar gaat snel voorbij. De wisseling van de seizoenen verloopt soms onopgemerkt tot de cirkel weer rond is. De bomen en planten rondom ons zijn extreem gevoelig voor zelfs de kleinste wijzingen. Het is de natuur die ons de seizoenswisseling zal tonen. De bomen veranderen, evolueren door de seizoenen heen en zij geven ons de enige juiste en adequate kalender. Elke bonsaiist zal snel merken dat geen enkel jaar hetzelfde is. Dus, staar u niet blind op een verpotting en snoeitechniek die enkel en alleen in een bepaalde week of maand moet gebeuren.

Gebruik deze bonsaikalender enkel als leiddraad en bedenk dat de enige juiste indicatie van de boom zelf komt. Observeer en volg wat de boom u zegt. Seizoenen volgen mekaar steeds op maar kunnen verschillen in uitersten en duur.

JANUARI-FEBRUARI

Vroeg tot midden winter zijn de meest rustige momenten in bonsai. De bomen staan inmiddels in de winterberging.Kontroleer regelmatig op vocht en insecten. Bij normale temperaturen zet je zoveel mogelijk de serre open zodat lucht kan circuleren. Zo geef je schimmelaantasting geen kans. Bij extreme en langdurige vorst sluit je best alles hermetisch af. Op vorstvrije dagen en wanneer alle bomen netjes in de winterberging staan kan je eventueel een winterbehandeling uitvoeren. Hiervoor zijn Winteroil en summeroil in de handelverkrijgbaar. Deze minerale olien zorgen ervoor dat insecten-eieren en belagers geen kans meer krijgen om zich verder te onwikkelen. Goed in de oksels van de takken sproeien en steeds de grondoppervlakken afdekken. Produkten mogen zeker niet door de wortels worden opgenomen. Geef koniferen en groenblijvende bomen een week opvoorhand iets minder water. Met deze behandeling leg je nl. een film op alle plantendelen zodat de boom even geen vocht kan verdampen.

Ook tegen schimmels kan de bomen preventief behandelen met bijvoorbeeld Bordeause pap. Een zeer oude en doeltreffend product. Een nadeel: Geeft een blauwe schijn op de plantendelen. Dit is echter tijdelijk.

Wanneer je in de winter 2 tot 3 maal toe een winterbehandeling kan geven zullen de bomen in de lente en zomer minder last hebben van belagers en zal je dus ook minder moeten spuiten met voor mens en dier giftige produkten.

Ook in februari blijven we de bomen opvolgen. Teveel aan water maar ook te weinig kan grote gevolgen hebben. Voel aan de grondoppervlakken en overtuig je van de situatie. Op warmere dagen en vooral wanneer je serre in de zon staat kande temperatuur snel oplopen. Hou de tempartuur zoveel mogelijk onder de 10 ° celcius.

De periode is uitgelezen om een planning te maken voor het komende verpotseizoen. Ook potkeuze, snoei en herstijling niet vergeten. Neem in deze periode foto's. Bomen (loof) laten nu hun fouten zien. Probeer deze weg te werken.

Tegen het einde februari komen sommige soorten reeds tot leven. Bij vroege soorten zoals larix kan het zeer snel gaan. Alles hangt af van de temperaturen. Maar aansluitend op maart kan het verpotseizoen snel aanbreken.

Tip: Geef je dennen vanaf einde februari vis-emulsie 13-0-0. Dit is een zeer snel werkende stikstof en dit geeft de dennen een extra boost naar knopontwikkeling toe. Niet langer dan einde april te gebruiken om grote naalden te voorkomen. Je zal al snel het resultaat merken.

MAART-APRIL

Persoonlijk vind ik dit de leukste periode in het jaar. De oudere gesettelde bomen tonen nu hun frisgoene scheuten en bladeren in alle pracht. Het is ook een spannende periode. Nu gaan de bomen laten zien of ze nog voldoende groeikracht bezitten. Sommige bomen komen mogelijk gehavend uit deze donkere winterperiode. Hieruit kunnen we leren of een verpotting nodig blijkt en of we een doorgedreven maar evenwichtig mestprogramma dienen uit te voeren de komende groeiperiode. Misschien is het nodig om sommige bomen tijdelijk in een grotere pot te plaatsen. Op deze manier krijgen ze kans zich aan te sterken.

We zitten nu ook mogelijk midden in het verpotseizoen. De scheuten staan op barsten en dit is het moment dat je een wortelsnoei kan en mag toepassen. Bij larix, acer en haagbeuk kan het snel gaan. Andere soorten zoals juniperus, taxus en den kunnen later tot zelf in de komende maanden nog. Nogmaals: dit kan erg verschillen van jaar tot jaar.

Pas verpotte bomen zetten we gedurende 4 weken op een windvrije plaats en we laten deze onaangeroerd staan. We geven pas opnieuw water wanneer het grondoppervlak enige droogte toont. Dan overvloedig water geven. Een lichte broes over het loof mag en is goed voor de recuperatie. We bemesten pas ten vroegste 5 weken na de verpotting en als er voldoende blad op de boom staat. Geef bomen die enigzins zwak uit de winter komen niet onmiddellijk meststof en behandel ze eerder als een stek met veel zorg. Geef eventueel een noodverpotting in een zeer arm grondmengsel.

Bomen die niet verpot worden kunnen intussen terug op hun vertrouwde plaats. Watergift mag opgedreven worden. Nog opletten voor late vorst en hevige wind. Op het nieuwe tere blad kan dit schade geven.

MEI-JUNI

In de maand mei kunnen we vooral groei en bloei verwachten. De traagst groeiende soorten komen uiteindelijk toch ook stilaan in blad. Mei is ook de maand van de ijsheiligen. Volgens de statistieken geeft mei gemiddeld 4 à 5 nachten vorst. Dus het blijft nog steeds opletten voor mogelijke nachtvorst. Meestal gaat dit ook gepaard met een noord-oostenwinden. Deze wind zorgt voor snelle uitdroging. Hou hier rekening mee. Hou de watergifte op peil en benevel uwbomen regelmatig want ook mei kan al eens een warme dag geven. Zet zeker uw pas verpotte bomen op een beschutteplaats en liefst ook half-schaduw. Zeker ook soorten met een kwetsbaar blad (acer, fagus o.a.) uit de wind plaatsen.

In mei kan men verder de resterende verpottingen uitvoeren. Juniperus, pinus en taxus zijn o.a. aan de beurt. Alles hangt afvan het weer. Tevens verpotten we enkele vroege bloeiers zoals o.a. prunus en azalea. Deze soorten gaan nu van bloem naar blad.

Hou in mei en juni insekten en schimmels in de gaten. Ook al heb je preventief in de winter een aantal behandelingen toegepast met winterolie of bordeause pap toch verschijnen zeer snel blad- en andere luizen en schimmels op het toneel. Behandel met een voorgeschreven middel. Gebruik niet de voorgeschreven dosis maar spuit liever meerdere malen aan halve dosis voor een beter resultaat.

Hou in mei en juni de bodemoppervlakken zoveel mogelijk onkruid en mosvrij. Allerlei onkruiden maar ook levermos, sagina's en stermossen beginnen te woekeren.

Alle niet verpotte bomen krijgen vanaf mei ( bij volwassen blad) een flinke dosis meststof. Pas verpotte bomen dienen een 5-tal weken te wachten.

In mei maar vooral in juni kunnen we starten met snoei en plukwerk op de meeste coniferen. O.a. Juniperus, Chamaecyparis, taxus maar ook Larix kan geplukt worden. Natuurlijk moet de boom hiervoor klaar zijn en alles is afhankelijk van het beoogde doel.

Bij de loofbomen is de zachte pluk achter de rug en kunnen we wanneer de bomen 6 tot 7 echte bladeren hebben gevormd terugsnoeien tot op 2 à 3 bladeren. We geven met de snoei steeds richting en orde mee. Pas de regel van 45° toe. Deze snoeiwijze is steeds afhankelijk van de algemene gezondheid, stadium en het beoogde doel. Soms wordt niet teruggesnoeid en wachten we met snoei van nieuwgroei op bepaalde plantendelen om bijvoorbeeld stam en bepaalde taken te laten verdikken of extra groeistimulans te geven.

Werk hierbij steeds planmatig want fout snoeien is niet te herstellen.

Einde mei - begin juni kan men ook reeds gedeeltelijke of volledige bladsnoei toepassen. Hou ook hier rekening met de gezondheid en het stadium van de boom en ga ook hier planmatig te werk.

Dit zijn ook de laatste maanden waarin men kan stekken en marcoteren.

In mei bedraden we Azalea, prunus en Camelia. In juni is de saploop op zijn sterkst en bedraden we alle andere loofbomen maar ook coniferen. De takken zijn nu het meest buigzaam en lopen bij het bedraden het minste schade op. Eventuele wonden gaan ook sneller herstellen.

JULI-AUGUSTUS

Naarmate juli vordert zal ook de eerste groeiperiode geleidelijk stoppen. De explosieve groei zoals we die de 2 voorgaande maanden hebben kunnen ervaren is voorbij. Bij de meeste boomsoorten zal de groei stagneren en ze lijken zich tesettelen. Juli en ook augustus kan nog zeer warm worden dus wij blijven de watergifte goed kontroleren. Tip.: geef alle bomen dagelijks water/wanneer je twijfelt of een boom helemaal tot de kern water krijgt (van wege over zijn verpotting) geef hem dan éénmaal per week zeker water tot in de kern door eventueel te dompelen. Laat de boom zoveel mogelijk water opzuigen en zet hem nadien terug op zijn plaats. Het overtolllige water zal weglopen. Geef ook de achterkanten van de potten water.

Vanaf half juli (afhankelijk van het seizoen) kunnen we in principe de voeding gaan afbouwen. De meeste bomen hebben nu hun tweede gift biogold ontvangen. We nemen de korrels niet weg maar we laten ze geleidelijk aan uitwerken. Geen nieuwe meststof bijgeven.

Vormsnoei en bedraden kan nog steeds. Volledig bedraadde bomen kunnen we best half-schaduw zetten. (bij het bedraden wordt soms loof omgekeerd en dit loof is gevoeliger voor zonlicht en kan verbranden)

Azalea kan deze maand ( de bloei is volledig voorbij) nog kort worden gesnoeid en we kunnen de vlakken echt zuiver zetten voor het volgende soeizoen.

Deze maanden zijn, omdat de zon en warmte prominent aanwezig zijn, het uitgespoken moment om dood hout te verzorgen, zuiver te zetten, rotte delen te verwijderen, jinmiddel aan te brengen.

Het zijn ook de vakantiemaanden bij uitstek. Wanneer je eenweek of 14 dagen naar het zuiden trekt doe dan beroep op een collega bonsaiist om de watergift te verzorgen. Groepeer je bomen en spreek een aantal zaken duidelijk af om verliezen te vermijden.

Vanaf augustus gaan we de snoei beperken tot de contouren van de boom. Diepere snoei en zware snoei gaan we vermijden. De bomen gaan zich stilaan voorbereiden op de komende herfst en winter. Het groen moet de kans krijgen om af te harden. We gaan ook de bemesting verder afbouwen.

In augustus gaan we de bedrading kontroleren op ingroei. Eventueel in de andere richting terug bedraden. Ingegroeide draden doorknippen en verwijderen om schade te beperken.

SEPTEMBER-OKTOBER

Ook in deze maanden verdienen onze bomen de nodige aandacht voor wat betreft licht, lucht en watergifte. Het licht vermindert met ongeveer 30 %. Bij guur weer dienen we voor bescherming te zorgen. Vooral dan tegen te veel aan regen. Voorzie een afdak en zorg dat de bomen droog de nacht in gaan. Dus niet oversproeien na zonsondergang.

We geven vanaf nu een stikstofarme meststof. 0-10-10 in vloeibare vorm is het beste voor het afrijpen van de takken.

Een uitzondering op deze regel is de pinus. Al onze dennen krijgen vanaf nu nog één dosis vismeel 13-0-0 alsknoppenstimulans voor volgend jaar. Schakel echter over op 0-10-10 vanaf half oktober.

We snoeien onze loofbomen niet meer. We dienen echt te wachten tot de resterende voeding via "terugvloei" is opgenomen in de zwaardere takken. Het is ook niet de bedoeling om nog groei op te wekken.

Eén uitzondering is Fagus Crenata. Vanaf ongeveer half september in het tijdstip aangebroken om een herfstbladsnoei toe te passen indien de boom dit nodig heeft. Het juiste tijdstip hier is zeer belangrijk. Kontrole op insecten en schimmels gaat onverminderd door.

Hoge luchtvochtgheid trachten we te vermijden vooral al onze bomen reeds in een berging zijn geplaatst. Best blijven ze nog even buiten tot men echt vorst aankondigt.

Op pinus en juniperus kan nog gewerkt worden. Oude naalden bij de pinussen wegnemen en juniperus uitdunnen kan perfect. Licht en lucht in de boom brengen. We kunnen de coniferen reeds klaarzetten voor een volgende bedrading.

Vanaf oktober stoppen we volledig met de bemesting. Watergift verminderen en beperken tot het hoognodige. Enkel nog bij aanhoudende droogte en bij veel (NO) wind.

Ruim afgevallen blad op om schimmels te voorkomen.

Maar uw winterberging in orde. Het weer kan snel omslaan. Vanaf November ligt de vorst op de loer.

NOVEMBER-DECEMBER

We waren reeds in oktober gestopt met bemesting dus ook in november geen voeding meer. Kontroleer uw watergifte. Teveel water geeft wortelrot. Te weinig in kombinatie met schrale en koude wind leidt tot uitdroging van de grond. Wees dus behoedzaam.

Pinus en coniferen kunnen nog worden bedraad. Zet ze nadien toch beschermd tegen koude en wind.

De winterberging staat intussen klaar zodat er bij een eventuele koudegolf snel kan worden ingegrepen. Bij vorst extra opletten voor shohin en bomen in een platte schaal, ook voor vorstgevoelige soorten.

Wanneer loofbomen verkleuren en hun bladeren afgooien is het moment gekomen om ze een beetje te helpen. We snoeien alle bladeren weg en laten de bladstelen staan. Teven kunnen de bomen structureel gaan bijsnoeien. Vanaf half december is het fenomeen van voeding-terugvloei vanuit de bladeren en de fijnere vertakking naar de zwaardere takken achter de rug en kunnen zonder dit verlies van energie reeds een wintersnoei toepassen. . Vooral bij Acer soorten is dit het uitgelezen moment omdat in deze periode geen vloei optreedt. We zetten onze bomen als het ware klaar voor het volgende seizoen. We gaan door nu te snoeien ook binnen knoppen stimuleren die zo broodnodig zijn om een fijne vertakking te houden.

December is de donkerste maand en qua werkzaamheden verschilt ze nauwelijks met November. Volg de weersvoorspellingen nauwkeurig. Staan uw bomen reeds binnen, laat dan deuren en ramen open bij warme dagen en nachten. Zorg steeds voor voldoende verluchting. Normaal zal je geen water moeten geven, doch kontroleer regelmatig. Maar een verpottingschema op voor het volgend jaar.